Muzea w polskich górach – Tatry, Podhale, Spisz
Na początek powiedzmy sobie szczerze, że w góry nie jedzie się po to, żeby zwiedzać placówki muzealne. To znaczy – zapewne są osoby, które mają taki cel, ale nie są specjalnie liczne. Większość turystów woli jednak wypoczynek na świeżym powietrzu, sporty, wędrówki …
Czasami jednak nie ma specjalnie dużego wyboru – bo na przykład musimy się borykać z nagłym załamaniem pogody.
Poniżej krótkie zestawienie, sporządzone z myślą o osobach, które w takiej sytuacji wybiorą raczej muzeum niż lokalną knajpkę 🙂
Zestawienie składać się będzie docelowo z kilku części – dzisiaj omówimy muzea w najpopularniejszej części polskich gór.
Muzea w górach – Zakopane
Muzeum Tatrzańskie. Niewątpliwie największa placówka muzealna w tym zestawieniu – oprócz oddziałów w Zakopanem ma też filie w kilku sąsiednich miejscowościach. W samej stolicy polskich Tatr możemy zwiedzić:
- w gmachu głównym, mieszczącym się w centrum miasta, znajdziemy obszerną ekspozycję przyrodniczo-historyczno-etnograficzną;
- Muzeum Kornela Makuszyńskiego – typowe muzeum “biograficzne”, gromadzi i udostępnia pamiątki po znanym pisarzu;
- Galeria Sztuki XX wieku;
W chwili, gdy autor pisze te słowa, trwają remonty kilku placówek Muzeum Tatrzańskiego – między innymi Muzeum Stylu Zakopiańskiego, Galerii Sztuki na Kozińcu oraz Galerii Władysława Hasiora. Opis tych oddziałów postaram się dodać wkrótce po ich ponownym udostępnieniu zwiedzającym.
A szczegółowe informacje o ekspozycjach muzealnych znajdziemy na stronie Muzeum Tatrzańskiego.
Muzeum Jana Kasprowicza. Zlokalizowane w zabytkowej Willi Harenda muzeum prezentuje pamiątki po znanym twórcy. W pobliżu znajdziemy również jego mauzoleum. Szczegółowy opis ekspozycji, informacje o wystawach czasowych oraz zwiedzaniu znajdziemy na stronie muzeum.
Muzeum Karola Szymanowskiego to z kolei oddział Muzeum Narodowego w Krakowie; mieszcząca się w Willi Atma placówka prezentuje pamiątki po sławnym kompozytorze; szczegółowy opis znajdziemy na stronie MNK.
Chata Sabały. Też placówka gromadząca pamiątki po znanym twórcy, tym razem jednak – jakaś taka trochę bardziej swojska. Muzeum jest prywatne, stosunkowo niewielkie, ale – niewątpliwie ciekawe. Można zobaczyć stare sprzęty z typowej dawnej góralskiej chaty oraz pamiątki po Sabale i jego rodzinie.
Muzeum pod Kuźniczym Młotem to z kolei placówka prezentująca historię i tradycję Podhala w formie “żywego skansenu”
Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN. Nowoczesna placówka, prezentująca walory przyrodnicze polskich Tatr. Znajdziemy tutaj zarówno klasyczne makiety i dioramy, przedstawiające życie roślin i zwierząt w Tatrach, jak i obejrzeć filmy (w tym 3D), zajrzeć do jaskini lub zagrać w “symulator świstaka” lub inne gry. Są również nowoczesne stanowiska interaktywne, dla osób bardziej zainteresowanych tematyką. Szczegóły znajdziemy tutaj.
Druga ekspozycją, przygotowaną przez Tatrzański Park Narodowy, jest Tatrzańskie Lapidarium. Pod szumną nazwą kryje się wykonana ze skał mapa przestrzenna Tatr; dla zainteresowanych tematyką przygotowano liczne tablice edukacyjne. Zobacz szczegóły.
Muzeum Walki i Męczeństwa Palace. Muzeum mieści się w dawnym pensjonacie “Palace” – w czasie II Wojny Światowej zamienionym w lokalną siedzibę Gestapo. Zwiedzanie jest niestety bardzo ograniczone (na chwilę pisania tych słów można zwiedzać 2 dni w tygodniu, ale tylko przez godzinę dziennie – szczegóły znajdziemy tutaj);
Muzeum Harcerskie im. Olgi i Andrzeja Małkowskich. Muzeum o charakterze biograficznym – prezentuje głównie pamiątki po prekursorach polskiego harcerstwa. Adres placówki: Droga do Rojów 6, Zakopane;
Muzeum Zabawek, Komputerów i Gier Komputerowych Retromaniak. Nazwa muzeum mówi praktycznie wszystko na temat ekspozycji – osoby chcące poczuć się jak za czasów swojej młodości znajdą szczegóły na stronie muzeum.
Muzeum Misiów. To z kolei muzeum skupia się tylko i wyłącznie na jednym typie zabawek; zobacz szczegóły.
Muzea w Górach – Chochołów
Muzeum Agrokultury w Chochołowie prezentuje maszyny i narzędzia rolnicze oraz wyposażenie warsztatów rzemieślniczych; adres muzeum: Kamieniec 354, 34-513 Chochołów.
Muzeum Powstania Chochołowskiego. Powstanie o którym – poza Tatrami i Podhalem – mało kto słyszał; tym bardziej warto odwiedzić placówkę i zaznajomić się ze szczegółami. A stronę muzeum (jest częścią Muzeum Tatrzańskiego) znajdziemy tutaj.
Muzea w Górach – Nowy Targ
Muzeum Podhalańskie PTTK mieści się w Ratuszu – więc stosunkowo łatwo będzie nam je znaleźć; ekspozycja obejmuje głównie przedmioty związane z historią miasta, etnografii i sztuki ludowej. Jest też sporo dzieł sztuki miejscowych artystów. Zobacz szczegóły.
Muzeum Drukarstwa. Ekspozycja tego muzeum jest rekonstrukcją XIX-wiecznej drukarni; znajdziemy tu również liczne druki ulotne oraz akcydensowe. Szczegóły – na stronie muzeum. Na chwilę pisania tego artykułu – wstęp bezpłatny;
Muzea w Górach – Niedzica
Zamek w Niedzicy. Warto odwiedzić tą średniowieczną warownię – sama w sobie jest sporą atrakcją. Wewnątrz znajdziemy ekspozycję, przedstawiającą historię twierdzy (między innymi – rekonstrukcje dawnych wnętrz zamkowych), przedmioty znalezione w trakcie wykopalisk, jest też zbiór dawnych pojazdów, zlokalizowany w wozowni, oraz wystawa sztuki ludowej Spisza. Zobacz szczegóły.
Muzea w Górach – pozostałe miejscowości Podhala i Spisza
Muzeum Dwór w Łopusznej. Kolejna część Muzeum Tatrzańskiego – w tym wypadku ekspozycja związana jest z lokalną etnografią; warto też zobaczyć same zabudowania zabytkowego dworku – zobacz szczegóły.
Muzeum Zagroda Korkoszów. W tym oddziale Muzeum Tatrzańskiego prezentowane są rekonstrukcje siedziby bogatego gospodarstwa góralskiego z okresu XX-lecia międzywojennego. Tradycyjnie podajemy link do strony muzeum.
Zagroda Sołtysów w Jurgowie dla odmiany prezentuje gospodarstwo stosunkowo ubogie, na dodatek – to już polski Spisz; warto odwiedzić i porównać, a szczegóły znajdziemy tutaj.
Wielki Nieobecny – Muzeum Lenina w Poroninie
Ustrój, który za sprawą Lenina zawitał do naszej części Europy, był zły. To musimy powiedzieć sobie otwarcie.
Tym niemniej – wg mnie Muzeum Lenina w Poroninie powinno było zostać utrzymane. Można by nawet pozostawić eksponaty z podpisami z epoki – taki znak czasu. Ewentualnie dodać objaśnienia, bo dla dzisiejszej młodzieży niektóre sprawy mogą już być niezrozumiałe. Atrakcja turystyczna na sporą skalę, jednym słowem, bo poprzedni ustrój wiele zrobił, by ją wypromować.
A obecnie Lenin z Poronina (pomnik) prezentowany jest w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Znasz inne muzea w tym rejonie? Masz jakieś uwagi? Wątpliwości? Daj znać przez formularz poniżej.
